Erfgenaam…. Wat nu?
Wanneer er iemand overleden is, zal na verloop van tijd de vraag opkomen wie de erfgenamen van de overledene zijn. Voor het antwoord kun je bij de notaris terecht.
Je kan ook zelf via het Centraal Testamentenregister nagaan of de overledene een testament had gemaakt of niet.
Alle erfgenamen worden samen eigenaar van álle goederen van de overledene en de erfgenamen zijn ook samen verantwoordelijk voor de schulden van de overledene.
Zolang de nalatenschap niet is verdeeld, is er sprake van een ‘onverdeelde boedel’.
De erfgenamen moeten samen deze onverdeeldheid opheffen (= afwikkelen van de nalatenschap).
Recht van beraad:
Je kunt door de wet of door testament aangewezen zijn als erfgenaam van de overledene. Nu moet je jezelf de vraag stellen of je ook erfgenaam wil blijven.
De wet geeft je drie maanden (na overlijden) de tijd om je te beraden (recht van beraad). In die tijd ben je in de gelegenheid om te onderzoeken hoe de nalatenschap er uit ziet:
Wat is de omvang van de nalatenschap? Dus uitzoeken wat er allemaal tot het vermogen van de overledene behoorde (samenstelling van de nalatenschap).
Zijn er meer baten dan schulden?
Zijn er nog schulden te verwachten?
Verder kun je je beraden over de te maken keuze tussen (zuivere of beneficiaire) aanvaarding of verwerping. Onder omstandigheden kan de kantonrechter voor de afloop van de drie maanden deze termijn verlengen, maar in de praktijk wordt het niet zo nauw genomen met de termijn van drie maanden.
De wetgever geeft de erfgenaam drie keuze mogelijkheden
- aanvaarden; of
- beneficiair aanvaarden: of
- verwerpen.
Als je eenmaal een keuze hebt uitgebracht, dan kun je dit niet meer veranderen.
ZUIVERE AANVAARDING
Meestal wordt een erfenis gewoon aanvaard. Dit wordt dan zuivere aanvaarding genoemd.
Het gevolg van de zuivere aanvaarding is, dat je samen met de andere erfgenamen in de rechten én verplichtingen van de overledene bent getreden.
Er bestaat een risico dat de schulden hoger blijken te zijn dan de baten.
Schuldeisers van de overledene zullen hun vordering in eerste instantie op de erfenis verhalen.
Maar als er niet genoeg baten in de nalatenschap zijn om de schulden van de overledene van te betalen, dan zijn de erfgenamen persoonlijk aansprakelijk voor het betalen van deze schuld. Iedere erfgenaam is voor zijn deel aansprakelijk voor het betalen van de schuld.
Het gevaar van zuivere aanvaarding is dus dat je met je eigen geld moet bijbetalen wanneer er een schuld van de overledene blijkt te zijn die niet uit de erfenis betaald kan worden!
Tegenwoordig bestaat de mogelijkheid om aan de kantonrechter te vragen of de nalatenschap toch nog met terugwerkende kracht beneficiair aanvaardt kan worden.
Maar de kantonrechter zal dit alleen toestaan als je als erfgenaam écht niet op de hoogte had kunnen zijn van het bestaan van deze onverwachte schuld!
Hoe vindt zuivere aanvaarding plaats?
In tegenstelling tot beneficiaire aanvaarding of verwerping, hoef je geen verklaring bij de rechtbank af te leggen om zuiver te aanvaarden.
Als je naar de notaris gaat om een Verklaring van Erfrecht te vragen, zal de notaris je vragen een verklaring te tekenen waarin je je keuze voor (zuivere) aanvaarding kenbaar maakt.
Maar zuivere aanvaarding kan ook blijken uit bepaalde gedragingen die je verricht. Dat gebeurt bijvoorbeeld als je heel voortvarend te werk gaat en direct na het overlijden de huur op zegt en het huis gaat leegruimen en de spulletjes gaat verdelen.
Maar ook als je bijvoorbeeld het foto album al uit het huis van de overledene mee neemt (mag sowieso niet zonder toestemming van de andere erfgenamen), heb je daardoor de nalatenschap al zuiver aanvaard.
Je mag wel handelingen verrichten die geen uitstel dulden. Het regelen van de uitvaart is een voorbeeld van een handeling die je wel mag doen zonder dat je direct geacht wordt de nalatenschap zuiver te hebben aanvaard.
BENEFICIAIRE AANVAARDING
Beneficiair aanvaarden wordt ook wel “aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving” genoemd.
Als er in de nalatenschap meer schulden dan bezittingen blijken te zijn, dan ben je niet verplicht om met je eigen geld het tekort bij te passen.
De schuldeisers moeten dan tevreden zijn met wat er aan bezittingen in de nalatenschap aanwezig is.
Nadat er beneficiair aanvaard is, moet de hele erfenis beneficiair afgewikkeld worden (zelfs wanneer er maar één erfgenaam beneficiair aanvaard heeft).
Deze formele wijze van afwikkeling kan aanzienlijke kosten met zich mee brengen. Als je je niet aan de formaliteiten houdt, wordt je alsnog met je eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de overledene.
De formele afwikkeling houdt in ieder geval in dat je een overzicht aan de rechter moet overleggen waarin de baten en de schulden van de erfenis zijn opgesomd.
Dat wordt de ‘boedelbeschrijving’ genoemd.
Als de baten de schulden overtreffen (positieve nalatenschap), dan kan er min of meer gewoon worden afgewikkeld.
Maar als de schulden de baten overtreffen (negatieve nalatenschap) dan zal er “vereffend” moeten worden.
Dat betekent dat er veel formaliteiten in acht moeten worden genomen.
Erfenissen waar minderjarige kinderen bij betrokken zijn, moeten altijd beneficiair worden aanvaard.
Hoe vindt beneficiaire aanvaarding plaats?
Om beneficiair te kunnen aanvaarden moet je een verklaring bij de rechtbank (sterfhuis) afleggen. Je betaalt hiervoor griffierecht van € 134,00.
ErfenisAdvies kan de volmacht voor de beneficiaire aanvaarding voor je in orde maken. Vraag een offerte!
VERWERPEN NALATENSCHAP
Verwerpen van de nalatenschap betekent dat je de erfenis van de overleden weigert. Na de verwerping ben je met terugwerkende kracht geen erfgenaam meer.
Je hebt afstand van je erfdeel gedaan ten gunste van de erfgenamen die niet verwerpen.
Dat betekent dat je nooit voor schulden van de overledene aansprakelijk kunt worden gesteld. Maar je mag dan ook niet meedelen in de baten van de overledene.
Je erft helemaal niets. Je mag je nergens meer mee bemoeien, want je bent geen erfgenaam meer en je wordt geacht nooit erfgenaam te zijn geweest.
Verwerping gebeurt bijvoorbeeld wanneer er meer schulden dan baten zijn.
Verwerping gebeurt ook wanneer een erfgenaam niets met de nalatenschap of met de rest van de familie te maken wil hebben.
Als je de erfenis hebt verworpen volgen je kinderen (in de meeste gevallen) op als erfgenaam. Het maakt daarbij niet uit of je kinderen minderjarig of meerderjarig zijn.
Wanneer je niet wil dat jouw kinderen erfgenaam worden, dan zal er ook voor de kinderen een verwerping geregeld moeten worden.
Pas als alle erfgenamen uit jouw groep gezamenlijk de erfenis verworpen hebben, zal er in de volgende groep naar erfgenamen worden gezocht.
Als je hebt verworpen, dan begint voor je minderjarige kinderen een termijn van drie maanden te lopen waarbinnen zij op hun beurt moeten verwerpen, anders geldt automatisch de beneficiaire aanvaarding voor je minderjarige kinderen.
Als een minderjarige verwerpt, is er eerst een machtiging nodig van de kantonrechter. De afhandeling van zo’n verzoek vergt de nodige behandeltijd.
Houdt u daar rekening mee! De kantonrechter kan op verzoek van de ouder(s) de termijn van drie maanden verlengen.
Voor een verwerping moet je een volmacht bij de rechtbank afleggen. Je betaalt hiervoor griffierecht van € 134,00.
Erfenis Advies kan de volmacht voor verwerping voor je in orde maken. Je moet dan wel goed motiveren waarom je wil verwerpen. Vraag een offerte!
Denk eraan: Een verwerping kan niet meer worden teruggedraaid.
Voor meer informatie over beneficiaire aanvaarding of verwerping kun je naar de website van de rechterlijke macht terecht. Deze website heet: derechtspraak.nl
Directe link naar dit onderwerp is: https://www.rechtspraak.nl/Onderwerpen/Erfenis/Paginas/procedure-erfenis-aanvaarden-of-verwerpen.aspx